Udział pomp błonowych (MDR) w oporności klinicznych szczepów Stenotrophomonas maltophilia na antybiotyki i chemioterapeutyki.

Symbol
FW15
Rok początku realizacji
2017
Tytuł projektu
Udział pomp błonowych (MDR) w oporności klinicznych szczepów Stenotrophomonas maltophilia na antybiotyki i chemioterapeutyki.
Instytucja finansująca
Kierownik
mgr Olga Zając
Przyznane środki ogółem TYLKO WUM
149 860,00
Przyznane środki ogółem NA WSZYSTKICH
149 860,00
Cel projektu

Celem planowanych badań jest powiązanie aktywności systemów pomp odpowiedzialnych za oporność wielolekową (MDR) z profilami lekooporności szczepów klinicznych Stenotrophomonas maltophilia oraz poszukiwanie nowych systemów efflux obecnych u tego gatunku. Obecnie główne badania nad chorobotwórczością pałeczek Gram-ujemnych dotyczą szczepów z rodziny Enterobacteriaceae. Jednakże rola szczepów innych gatunków w chorobotwórczości również gwałtownie rośnie. Stenotophomonas maltophilia jest jedną z najczęściej izolowanych pałeczek Gramujemnych odpowiedzialnych za zakażenia szpitalne. Jest patogenem oportunistycznym, szczególnie niebezpiecznym dla pacjentów z obniżoną odpornością, rozległymi oparzeniami, długotrwale hospitalizowanych, chorych na mukowiscydozę. Szczepy S. maltophilia wywołują wiele poważnych zakażeń, w tym zapalenia płuc, zapalenia opon mózgowych, posocznice, które mogą osiągnąć, jak w przypadku bakteriemii, współczynnik śmiertelności nawet 69%. Zakażenia S. maltophilia stanowią bardzo poważny problem terapeutyczny z uwagi na szeroko występującą oporność tych szczepów na różne rodzaje antybiotyków i chemioterapeutyków. Obecność pomp MDR (multi-drug resistance) jest jednym z najbardziej istotnych mechanizmów oporności S. maltophilia. Pompy MDR są zdolne do usuwania różnych klas antybiotyków, chemioterapeutyków i środków dezynfekcyjnych na zewnątrz komórek bakterii. W badaniach wstępnych wykazano powszechne występowanie wśród badanych izolatów S. maltophilia systemów efflux z rodziny ABC i niektórych pomp z rodziny RND. Biorąc pod uwagę mnogość systemów pomp wielolekooporności u blisko spokrewnionego gatunku Pseudomonas aeruginosa należy poszukiwać nowych systemów wielolekooporności także u szczepów S. maltophilia. Badania będą obejmować grupę ponad 100 szczepów S. maltophilia wyizolowanych od pacjentów hospitalizowanych w warszawskich szpitalach. W ramach prowadzonych prac będą poszukiwane geny kodujące systemy pomp z rodziny RND oraz zostanie określony udział wybranych systemów w oporności szczepów przy zastosowaniu testów lekowrażliwości oraz metody real-time RT-qPCR. Sekwencjonowanie DNA genomowego wybranych szczepów o nietypowym fenotypie oporności umożliwi odkrycie nowych systemów efflux obecnych u S. maltophilia. Każdego roku obserwuje się coraz większą liczbę szczepów S. maltophilia opornych na związki stosowane w terapii zakażeń. Wzrasta także liczba osób z obniżoną odpornością podatnych na zakażenia S. maltophilia. Są to bardzo niepokojące zjawiska, które wymagają ciągłego poszerzania wiedzy o patogenach oportunistycznych, a także genach i mechanizmach oporności. Do tej pory, w Polsce nie prowadzono żadnych badań dotyczących pomp MDR występujących u klinicznych izolatów S. maltophilia, badania światowe są fragmentaryczne. W prezentowanym projekcie zostaną one przeprowadzone po raz pierwszy, co więcej, na tak szeroką skalę – będą obejmować wszystkie opisane do tej pory systemy pomp MDR z rodzin RND i ABC, oraz zostaną wykonane z udziałem dużej grupy szczepów. Proponowane badania umożliwią dogłębną charakterystykę szczepów i dostarczą wiedzy na temat sytuacji epidemiologicznej i oporności szczepów w Polsce. Umożliwią też porównanie cech szczepów polskich ze szczepami izolowanymi w różnych rejonach świata. Przeprowadzone sekwencjonowanie DNA genomowego wyselekcjonowanych szczepów umożliwiające odkrycie nowych systemów efflux będzie poszerzało światową wiedze o mechanizmach oporności szczepów S. maltophilia. Ponadto uzyskane dane poszerzą wiedzę użyteczną w terapii zakażeń S. maltophilia nie tylko w Polsce, ale także będą wskazówką co do prawdopodobieństwa procentowego udziału nadekspresji systemów MDR w lekooporności szczepów tej pałeczki w innych rejonach świata.